شهرداری تهران در رویای اتوبوس‌های جام جهانی

به گزارش پشت پرده به نقل از خودرو پلاس خبر ایده واردات اتوبوس‌های جام جهانی به تهران را یک عضو شورای شهر تهران در حاشیه هجدهمین نمایشگاه حمل و نقل، عمران و خدمات شهری اعلام کرد. در همین رابطه یک عضو شورای شهر تهران در جمع خبرنگاران اعلام کرد که شهرداری برای نوسازی ناوگان اتوبوس‌رانی شهر تهران نیم نگاهی به اتوبوس‌های جام جهانی قطر دارد.

یک عضو دیگر شورای شهر تهران نیز تصمیم شهرداری برای واردات اتوبوس به تهران را تایید می‌کند. پرویز سروری، نایب رییس شورای شهر تهران می‌گوید: «دولت باید اجازه دهد مازاد را از بیرون کشور واردات داشته باشیم. بی تردید حمل و نقل عمومی از اهمیت بسزایی برخوردار است و آلودگی هوا، ترافیک و… به این موضوع مرتبط است و جان مردم مهم است.»

البته این تصمیم تازگی ندارد و پیش از این نیز علیرضا زاکانی، شهردار تهران پیشنهاد واردات اتوبوس خارجی کارکرده را مطرح کرده بود. علیرضا زاکانی اواخر زمستان ۱۴۰۰ در نامه‌ای به رییس‌جمهور درخواست کرده بود تا دولت با واردات فوری ۱۰۰۰ اتوبوس دست دوم تک‌کابین از ترکیه با میانگین عمر فعلی ۱۳ سال و بازسازی در حد قابل استفاده با استاندارد‌های یورو ۲ با معافیت از هرگونه عوارض گمرکی موافقت کند.

طبق خبر‌های منتشر شده از یک‌هزار دستگاه مورد تقاضای شهردار تهران تنها ۵۰ دستگاه وارد شده است. در همین رابطه مجتبی شفیعی معاون شهردار تهران از ورود اتوبوس‌های کارکرده تولید اروپا خبر داده و می‌گوید: ۵۰ دستگاه اتوبوس وارد شده که در حال تعمیرات اولیه است و پس از اخذ مجوز دولت شماره‌گذاری آن انجام خواهد شد که در این میان اتوبوس‌های تک کابین، دو کابین و دو طبقه به چشم می‌خورد که پنج دستگاه از این اتوبوس‌ها دو طبقه خواهند بود که این اتوبوس‌ها استاندارد یورو ۴ و حتی یورو ۵ هستند و استاندارد‌های مورد نظر ما را تامین کرده‌اند و قیمت خرید این اتوبوس‌ها از هزینه اورهال اتوبوس‌های فعلی کمتر است.

حال به نظر می‌رسد بعد از بی‌نتیجه ماندن واردات اتوبوس دست دوم از ترکیه، حالا نگاه مدیران شهری تهران به قطر دوخته شده است. این مدیران تصمیم گرفته‌اند اتوبوس‌های جام جهانی قطر را خریداری کنند!

متولی قیمت‌گذاری اتوبوس کارکرده کیست؟

برخلاف اتوبوس‌های نو که معیار ارزش‌گذاری آن روشن، شفاف و قابل ارزیابی است، وسیله کارکرده یا استوک یا به قول معروف دست دوم معیار مشخصی ندارد؛ به همین خاطر داوری مشخصی در خصوص صلاحیت مبلغ خریدار یا فروشنده وجود ندارد. به تعبیری ارزش کالای دست دوم مبلغی است که بین فروشنده و خریدار توافق شود.

اما در خصوص اتوبوس نو، معیار‌ها کاملا مشخص است. نهاد‌های نظارتی و بازرسی می‌توانند گرانفروشی یا کم‌فروشی را ارزیابی کنند و در خصوص سلامت معامله اظهارنظر کنند. 
منتقدان معتقدند اصرار بر خرید اتوبوس کارکرده می‌تواند بستر بروز فساد باشد. آن‌ها می‌گویند با اصرار مدیران شهری بر خرید اتوبوس دست دوم، دلال‌های فاسد به شهرداری چشم طمع خواهند دوخت و ممکن است شهرداری با پرونده‌های فساد متعددی درگیر شود.

شعار حمایت از تولید داخل می‌دهند؛ به دلال خارجی پول می‌دهند
مخالفان واردات اتوبوس معتقدند وقتی در داخل اتوبوس تولید می‌شود چرا باید سراغ دست دوم خارجی رفت؟ این سوالی است که کارشناسان خودرو می‌پرسند. آن‌ها می‌گویند اتوبوس‌سازی بالاترین نرخ اشتغال را در میان صنایع خودروسازی دارد. این کارشناسان می‌گویند در شرایطی که برخی از این شرکت‌های با کمتر از ظرفیت اسمی تولید خود کار می‌کنند چرا وزارت کشور و شهرداری‌ها برای افزایش سطح تولید آن‌ها قرارداد نمی‌بندند. از نظر آن‌ها توسعه اتوبوس‌سازی با تامین سرمایه از جانب دولت ممکن است. اغلب اتوبوس سازان داخلی می‌توانند در صورت کمک‌های مالی دولت خطوط جدید راه اندازی کنند و تیراژ تولید اتوبوس در کشور افزایش یابد.

برخی از فعالان صنعت اتوبوس سازی داخلی معتقدند تاکید بر واردات اتوبوس بجای عقد قرارداد با شرکت‌های داخلی تنها به معنای رشد دلال‌های اتوبوس دست دوم است. 
به نظر می‌رسد مدیران شهری تهران تنها در شعار حامی تولید داخل هستند و با بهانه‌جویی بجای عقد قرارداد با اتوبوس سازانی داخلی نگاه به غرب و خارج از کشور دارند.