دیپلماسی جنگی

به گزارش پشت پرده، همزمان با تداوم تنش‌ها میان ایران و رژیم صهیونیستی و در حالی که این رژیم با زیر پا گذاشتن تمامی موازین بین‌المللی اقدام به تجاوز به خاک کشورمان کرده است، عباس عراقچی وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران روز جمعه در ژنو با وزرای خارجه سه کشور اروپایی دیدار و گفت و گو داشت. مذاکراتی که طرفین دیدگاه‌های خود را مطرح کرده و وزیر خارجه کشورمان تاکید کرده که صراحتا گفته‌ایم تا وقتی که تهاجم و تجاوز متوقف نشود حرف از گفت‌وگو جایی ندارد و با آمریکا به عنوان شریک این جنایت هیچ صحبتی نداریم.

از سوی دیگر در شرایطی که تاکنون دو جلسه اضطراری شورای امنیت سازمان ملل برگزار شده، دستگاه دیپلماسی ایران به دنبال این است که قطعنامه ۴۸۷ این شورا را که به اتفاق آرا در پاسخ به حمله رژیم اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای عراق در سال ۱۹۸۱ تصویب شده، حفظ و اجرایی شود.

در همین رابطه به گفته بسیاری از کارشناسان، لزوم حفظ کانال‌های دیپلماتیک و پیشبرد یک دیپلماسی فعال از جمله ضرورت‌های بنیادین جنگ است. یعنی در طول تاریخ شواهد نشان می‌دهد، کشورها همزمان با اینکه درگیر یک جنگ همه جانبه هستند، از میز مذاکره و گفت و گو جهت بهره‌گیری از دیپلماسی به هیچ عنوان کوتاهی نمی‌کنند.

این موضوع به خصوص از آنجا حائز اهمیت است که غربی‌ها مفهوم دیپلماسی را جزئی از ملزومات سیاست‌گذاری خود دانسته و همواره از آن در حال بهره‌برداری هستند. در نتیجه اگر قرار باشد به واسطه تجاوز رژیم صهیونیستی و همراهی آمریکا و غرب با این رژیم در تجاوز به خاک کشورمان، دیپلماسی جنگی تضعیف شود، به طور قطع هزینه و خسارت‌های قابل توجهی متوجه کشورمان خواهد شد.

در همین رابطه شاهد بودیم که سه کشور اروپایی از زمان حمله رژیم اسرائیل به ایران، همدلی خود را با این رژیم به صراحت بیان کرده‌اند؛ به طوری که در اقدامی کم سابقه، فردریش مرتس صدراعظم آلمان علناً از رژیم اسرائیل تشکر کرده است.

لذا اگر قرار باشد ضرورت دیپلماسی فعال در شرایط جنگی فراموش شود، طرف مقابل با توجه به حمایت‌هایی که از ایالات متحده و کشورهای غربی دارد، توازن دیپلماتیک بین‌المللی را به نفع خود بر هم خواهد زد.

این مساله از آنجا حائز اهمیت است که همسایگان عرب ایران همانطور که در جنگ غزه نیز نشان داده‌اند، سیاستی جزء انفعال و شعار در دستور کار ندارند. علاوه بر این کشورهای همسایه چندان هم از تضعیف ایران ناراضی نخواهند بود به شرط آنکه دامنه تنش ها در منطقه گسترش پیدا نکند. همچنین در طول ۱۰ روز اخیر شاهد هستیم که روسیه و چین نیز به عنوان شرکای استراتژیک ایران، تنها به ابراز نگرانی بسنده کرده‌اند. در نتیجه نباید اجازه داد این تنهایی استراتژیک برای ایران تبدیل به یک انزوای استراتژیک شود.

یعنی به موازات اینکه ایران در حال پاسخگویی به تجاوزات خارجی است و باید توازن قوا را حفظ کند، همزمان لازم است در جبهه دیپلماسی و بهره‌گیری از تمامی ظرفیت‌های بین‌المللی جهت کاهش تنش، حفظ ارتباط معنادار بین‌المللی و همچنین هزینه‌زا کردن ادامه جنگ برای طرف مقابل، غافل نشود.

زیرا جنگ و اداره آن تنها به جبهه نبرد و خط مقدم محدود نمی‌شود، بلکه هدایت و رهبری شرایط جنگی مجموعه‌ای از اقدامات مستقیم و پشت جبهه است که کلیت آن، راهبرد جنگ را مشخص کرده و نتیجه آن را رقم می‌زند. راهبردی که دیپلماسی جنگی یکی از ارکان آن در پشت جبهه بوده و نقشی تعیین کننده را در این شرایط حساس و بحرانی ایفا می‌کند.