پولشویی با دستکاری در بازار سرمایه

به گزارش پشت پرده , شیری‌زاده در پاسخ به پرتکرارترین پرسش در مورد ظن دستکاری در بازار و بسته شدن نمادها با این بهانه، گفت: «اگر نگاهی به سازمان نظارت بر بورس‌های آمریکا داشته باشید، دو جرم دستکاری بازار و اطلاعات نهانی را در بین جرائم اعلام می‌کند.

در جهان دو جرم در بازار سرمایه بسیار مهم است و دستگاه‌های نظارتی تلاش می‌کنند که روی آنها متمرکز شوند و مجازات سنگینی نیز برای آنها در نظر گرفته می‌شود، اما در قوانین ایران وقتی دستکاری صورت می‌گیرد، حداکثر یک سال حبس برای فرد خاطی در نظر گرفته می‌‌شود و اگر فرد سابقه‌دار نباشد، باید حتما این حبس به جزای نقدی تبدیل شود که رقم آن نیز ۹۰۰هزار تومان است.»

شیری‌زاده به برخی از شیوه‌های دستکاری بازار اشاره کرده و افزود: «دستکاری یا در فضای سامانه معاملات به‌صورت ایجاد صف‌های سنگین خرید یا فروش اتفاق می‌افتد یا در قالبی دیگر، سفار‌ش‌های بدون دستور وارد سیستم می‌کنند که القای رونق یک سهم کنند.

یا با ایجاد صف‌های سنگین، سهم را وارد گره معاملاتی کرده تا بتوانند از سود دامنه نوسان بهره‌مند شوند. در واقع با ایجاد معاملات صوری و کاذب بدون تملک، معاملات چرخشی بین گروه‌های مختلف ایجاد کنند. برای جرم دستکاری بازار، راهکارهای به‌شدت متنوعی وجود دارد.»

او به نوع دیگری از دستکاری اشاره کرده و ادامه داد: «یک بحث هم در مورد فاندامنتال و اطلاعات بنیادی یک شرکت است. شرکت اطلاعات غیرواقعی به بازار ارائه می‌دهد؛ در واقع یک شرکت یا خود را سودده یا زیان‌ده نشان می‌دهد که برای هر دو نیز انگیزه خواهد داشت. اگر بخواهد سود خود را مخفی کند، اطلاعات خلاف واقع منفی ارائه می‌دهد؛ برخی شرکت‌های خانوادگی این کار را می‌کنند. برعکس آن نیز برای پررونق نشان دادن سهم با انگیزه‌های مختلف وجود دارد که کشف آنها چندان سخت نیست.»

شیری‌زاده به شیوه بررسی این نوع تخلفات از سوی سامانه‌های نظارتی اشاره کرده و تصریح کرد: «پس از آنکه سامانه‌های ما تخلفات را تشخیص دادند، در مرحله بعد کارشناسان روی این تخلفات متمرکز می‌شوند. با بررسی اطلاعات حساب‌های مالی تلاش می‌کنیم که تشخیص دهیم که ذی‌نفع دستکاری بازار یا اطلاعات نهانی چه کسی بوده است و هویت افراد را شناسایی می‌کنیم.

اگر به این نتیجه رسیدیم که جرمی رخ داده آن را به دادسرا ارجاع داده و روی آن دستور قضایی می‌گیریم تا اطلاعات گردش‌های مالی فرد متخلف را از بانک‌ها دریافت کنیم یا روابط افراد را بتوانیم شناسایی کنیم. از این طریق و سپردن اطلاعات برای واکاوی داده‌های گردش مالی در بخش ردیابی مالی وزارت اقتصاد، می‌توانیم ذینفع‌ نهایی را مشخص کنیم. این روش حتی برای پولشویی نیز به کار گرفته می‌شود که از این طریق افراد را شناسایی و معرفی می‌کنیم.»

به گفته او، گزارش‌های مردمی در اداره دیدبان سلامت بازار نیز  وجود دارد که مردم می‌توانند با مراجعه به آن در سایت سازمان بورس اوراق بهادار، تخلفات را گزارش کنند تا مورد بررسی قرار گیرد. تاکنون بسیاری از شناسایی تخلفات از طریق گزارش‌های سوت‌زنی مردم انجام گرفته است.

شیری‌زاده در واکنش به اینکه سهام کوچک را به بهانه ظن دستکاری می‌بندد که پول به سمت سهام بزرگ هدایت شود، می‌گوید: برای بررسی دستکاری، زمان نیاز است و نمی‌توان به یکباره متهم مشخص کرد. البته با تعیین سقف زمانی برای بسته شدن نمادها موافق هستم.»

او وعده داد که تعیین سقف زمانی برای بسته بودن نمادها با ظن دستکاری را برای تعیین تکلیف آنها، پیگیری کند.