به گزارش پشت پرده، هیچ سبدی به اندازه مسکن در زندگی افراد و خانوارها نقشی ندارد. موارد متعددی سبب شد قیمت تمام‌شده مسکن افزایش یابد و از توان خانوارها فاصله بگیرد. بعد از ابلاغ قانون جهش مسکن، در کل کشور نیازسنجی و برای تامین زمین به استان‌ها ابلاغ شد. یکی از نکات مهم طرح جدید نهضت ملی مسکن، تراکم جمعیتی بوده است و سعی شد در شهرهایی که امکان تامین زمین وجود دارد، تراکم در حد تراکم موجود شهری و یا حتی پایین‌تر باشد.

قرار است در چشم‌انداز طرح ملی مسکن تا سال ۱۴۰۴ بالغ‌بر ۴ میلیون مسکن در کشور ساخته و تحویل متقاضیان شود، اما در خلال اجرای این طرح عظیم مشکلاتی مطرح است که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به عدم شفاف‌سازی دولت برای پرداخت سهم مردمی در ساخت‌وساز این واحدها اشاره کرد.

وقتی صحبت از چهار میلیون واحد مسکونی می‌شود، یعنی ارزش اقتصادی این پروژه بیش از چهار هزار همت است. هیچ رقیبی برای حوزه مسکن در زمینه اقتصاد وجود ندارد. وقتی صحبت از چهار هزار همت می‌شود، اگر به صورت کلی در نظر بگیرید، حدود هفتاد درصد قیمت مصالح ساختمانی است. این یعنی چقدر اشتغال و کار در زمنیه صنعت ایجاد می‌شود.

وزنه اقتصادی این طرح، اشتغال، رضایتمندی اجتماعی و… موضوعاتی است که در حوزه مسکن به آنها توجه می‌شود. اگر به این موضوعات دقت کنیم، قابل درک است که چرا مسکن دغدغه ملی است.

خانه‌دار کردن مردم یکی ازبرنامه‌های اصلی دولت ها بوده که در قالب طرح های ملی با چشم‌انداز خانه‌دار شدن مردم ایران هدف‌گذاری می شود، اما چالش‌هایی نیز پیش روی این طرح وجود دارد.

طرح اقدام ملی مسکن اواخر دولت روحانی و بعد از تغییر وزیر راه و شهرسازی مطرح شد. براساس این طرح قرار شد سالانه ۴۰۰ هزار مسکن ساخته‌شود.

قرار است در چشم‌انداز طرح ملی مسکن  تا سال ۱۴۰۴ بالغ بر ۴ میلیون مسکن در کشور ساخته و تحویل متقاضیان شود، اما در خلال اجرای این طرح عظیم مشکلاتی مطرح است که از مهمترین آن‌ها می‌توان به عدم شفاف‌سازی دولت برای پرداخت سهم مردمی در ساخت و ساز این واحد‌ها اشاره کرد.

یکی از متقاضیان نهضت ملی مسکن عنوان کرد: هم‌اکنون که روند ثبت‌نام ما تمام و ۲ قسط از تقسیط کل نهضت ملی مسکن پرداخت شده است، هنوز نهاد‌های مسئول سهم آورده واجدان شرایط را از کل مبلغ ساخت و اجرا مشخص نکرده‌اند. الان ما نمی‌دانیم باید برای تأمین آورده چه برنامه‌ای داشته باشیم یا به اخذ چه مبلغ تسهیلات بانکی اقدام کنیم تا بتوانیم سهم خود را از ساخت واحد مسکونی پرداخت کنیم.

متقاضیان از شرایط ناراضی هستند

حمید راد از فعال حوزه مسکن عنوان کرد: در شرایط کنونی و با توجه به چالش‌هایی که در بخش نهضت ملی مسکن وجود دارد، بسیاری از متقاضیان منتقد این وضع بوده و احتمالا تا اتمام طرح و بهره‌برداری کامل صبور نبوده و نسبت به واگذاری مالکیت واحد مسکونی خود اعتراض خواهند کرد.

وی افزود: چالش مدیریتی بزرگترین چالش این طرح است. این طرح باید از هر جهتی بررسی جامع شود؛ نباید فقط به زمین و تأمین اعتبار بسنده کرد. مسکن مجموعه مشخصی دارد که باید در مطالعات علمی و مهندسی دیده شود.

این کارشناس در پاسخ به این سوال که نهضت ملی با طرح جهش تولید مسکن چه تفاوتی دارد اینگونه مطرح کرد: در حقیقت ساخت مسکن در قالب طرح اقدام ملی مسکن با طرح جهش تولید مسکن تفاوتی ندارد و قابل اجرا شدن است.

وی تصریح کرد: تجربه دنیا نشان می‌دهد دولت در بسیاری از کشور‌ها برای تامین مسکن اقشار کم درآمد دخالت می‌کند، متاسفانه ما در دهه‌های گذشته در این حوزه خوب عمل نکرده‌ایم.

راد ادامه داد: در این رویکرد می‌توان با شناسایی واجدان شرایط و گروه‌های هدف به اشکال مختلف به طور مستقیم یارانه به آن‌ها پرداخت و بسیاری از بخش‌های دیگر فعالیت تامین مسکن را به سایر ذی‌نفعان سپرد.

حال طبق اعلام بانک مسکن، تاکنون ۶۸۴ هزار و ۵۴۷ نفر متقاضی پذیرفته شده نهضت ملی مسکن نزد بانک افتتاح حساب کرده اند، اما تعداد زیادی از افراد که برایشان پیامک واریز وجه ارسال شده هنوز مبلغ خود را واریز نکرده اند.

میزان واریزی متقاضیان به حساب خود نزد بانک برای اجرای طرح نهضت ملی مسکن در مجموع ۲۴ هزار و ۲۴۳ میلیارد تومان عنوان شده و مبلغ کل واریزی به حساب سازندگان از محل آورده متقاضیان و محل تسهیلات ۳۲ هزار و ۸۶۱ میلیارد تومان است.

در حالی ۸۲ درصد از سهم بانک مسکن در پرداخت تسهیلات طرح نهضت ملی مسکن محقق شده که سایر بانک‌ها که موظف به پرداخت ۲۰ درصد از تسهیلات سالیانه خود به بخش مسکن هستند عملکرد چندانی در این زمینه ارایه نداده‌اند و به نظر می‌رسد تمایلی برای وام دادن به بخش مسکن ندارند.

عدم همکاری سیستم بانکی در تامین منابع پروژه نهضت ملی مسکن، انتقاد مسئولان دولتی و نمایندگان مجلس را در پی دارد. مدتی قبل رستم قاسمی ـ وزیر راه و شهرسازی از جریمه برای بانک‌هایی که به تعهدات خود در قبال قانون جهش تولید و تامین مسکن عمل نکنند سخن گفت.

از سوی دیگر برخی کارشناسان معتقدند بانک‌ها منابع کافی برای اختصاص به طرح نهضت ملی مسکن ندارند.

پس از تصویب قانون جهش تولید و تامین مسکن، ۲۷ بانک و موسسه اعتباری مکلف به پرداخت تسهیلات این طرح شدند. برای هر بانک نیز سهمیه‌ای جداگانه تعیین شد. بیشترین سهمیه مربوط به بانک مسکن با ۶۳ هزار میلیارد تومان بود، دو بانک دولتی دیگر هر کدام پرداخت ۴۲ هزار میلیارد تومان را بر عهده گرفتند. اعداد و ارقام متفاوتی نیز برای دیگر بانک‌ها تعیین شد که از ۳۰ میلیارد تومان تا ۳۹ هزار میلیارد تومان را شامل می‌شود.

در هفته‌های گذشته علیرضا جعفری مدیرعامل شرکت عمران شهر‌های جدید اعلام کرد که سهم بانک مسکن در اجرای طرح نهضت ملی رو به اتمام است و ما برای تسریع در تکمیل پروژه‌ها به کمک سایر بانک‌ها نیاز داریم.

موضوع مهمی که در این روز‌ها مطرح است بحث متقاضیانی است که برای نهضت ملی ثبت نام انجام داده و در مرحله افتتاح حساب و واریز وجه هستند.

در این شرایط برای افرادی که نتوانسته اند مبلغ را تامین و واریز انجام دهند سوال پیش آمده که آیا بعد از مهلت ۱۵ روزه زمان برایشان تمدید خواهد شد.

مسئولین شرکت عمران شهر جدید هشتگرد اعلام کرده که متقاضیانی که به هر دلیلی نتوانسته اند مبلغ مورد نظر را واریز کنند باید با محل انتخابی ثبت نام تماس گرفته و یا به صورت حضوری مراجعه کنند تا بتوانند از نتیجه امر مطلع شوند.