نیاز به ۶۰۰ هزار میلیارد تومان برای تکمیل پروژه‌های نیمه تمام/توقف انتشار «گزارش نظارتی پروژه‌های عمرانی» از سال ۹۳

مرکز پژوهش‌های مجلس اعلام کرد: طولانی شدن دوره ساخت طرح‌های عمرانی به‌گونه‌ای که حدود ۶۰ درصد از طرح‌ها در زمانبندی خود به اتمام نرسیده‌اند، نشاندهنده ناکارامدی در تعریف طرح‌ها و نامتناسب بودن حجم آنها با منابع اختصاص یافته به این حوزه است.

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی در بخشی از گزارش «۶. کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات؛ وظایف، اختیارات و اولویت های پیشنهادی»، به بیان اولویت های نظارتی این کمیسیون در مجلس یازدهم پرداخت.

یکی از اولویت های مذکور، نظارت بر تعریف، تخصیص اعتبار و پیشبرد طرح‌های تملک دارایی‌های سرمایه‌ای است.

*برای تکمیل پروژه های نیمه تمام حداقل به ۶۰۰ هزار میلیارد تومان سرمایه گذاری نیاز است

بازوی کارشناسی مجلس با تاکید بر اینکه یکی از مسائل مهم در حوزه طرحهای تملک دارایی‌های سرمایه‌ای ناکارامدی ناظر به مراحل پیدایش طرحهای عمرانی است که طرحهای عمرانی را جوالنگاه کشاکش ذینفعان برای جذب منابع عمومی به سمت طرحهای حوزه نفوذ خود کرده است، اعلام کرد: «این مسئله درنهایت کشور را با انبوهی از طرحهای عمرانی غیربهره‌ور، ناکارامد و غیرارزش‌آفرین مواجه کرده است. وجود حدود ۶ هزار طرح ملی و ۸۷ هزار طرح استانی نیمه‌تمام که حداقل نیاز به ۶۰۰ هزار میلیارد تومان سرمایه گذاری برای تکمیل و بهره‌برداری از آنهاست و طولانی شدن دوره ساخت طرح‌های عمرانی به‌گونه‌ای که حدود ۶۰ درصد از طرحها در زمانبندی خود به اتمام نرسیده‌اند، نشاندهنده ناکارامدی در تعریف طرحها و نامتناسب بودن حجم آنها با منابع اختصاص یافته به این حوزه است. این موضوع موجب شده است طرحها دچار مرور زمان شده و علاوه بر افزایش هزینه‌ها و منابع مالی مورد نیاز برای تکمیل آنها، نارضایتی اجتماعی ناشی از عدم بهره‌برداری از طرح در زمان نیاز اجتماعی را به‌دنبال داشته باشند. علاوه بر موضوع نیاز به کارآمدسازی تعریف طرحهای تملک دارایی سرمایه‌ای و تعیین تکلیف حجم بالای پروژه‌های نیمه‌تمام، نحوه تخصیص اعتبار به این طرح‌ها و استفاده بهینه از اعتبارات اختصاص یافته نیز از چالش‌های مهم این بخش است».

از دیدگاه این مرکز پژوهشی، محورهای مهم نظارتی کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در این بخش عبارتند از:

«- نظارت بر فرایند تعریف طرح‌های تملک دارایی‌های سرمایه‌ای: فرایند دریافت مجوز ایجاد طرح‌های تملک دارایی‌های سرمایه‌ای براساس ماده (۲۳) قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم مقررات مالی دولت (۲) صورت میگیرد طبق تبصره این ماده سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور موظف است هر ساله گزارش عملکرد این ماده شامل طرح‌های تملک دارایی‌های سرمایه‌ای جدید و اختصاص منابع به طرح‌های موجود را به کمیسیون‌های اقتصادی و برنامه و بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی ارائه کند که این موضوع می‌تواند ظرفیتی برای نظارت مستمر و منظم کمیسیون‌های برنامه و بودجه و اقتصادی بر تعریف طرحهای جدید و نحوه و میزان تخصیص منابع مالی به طرحهای موجود در طول سال باشد.

*میزان تحقق بودجه عمرانی در اکثر سال ها حدود ۵۰ درصد است

– نظارت بر نحوه تخصیص اعتبار به طرح‌های تملک دارایی‌های سرمایه‌ای: از آنجایی که در اکثر سال‌ها تحقق بودجه عمرانی در حدود نیمی از مقدار پیش‌بینی شده در قانون است، لذا نحوه و مالک تعیین اولویت تخصیص بودجه میان طرح‌های موجود از اهمیت بالایی برخوردار است. درواقع درحال حاضر مشخص نیست که ملاک سازمان برنامه و بودجه برای تخصیص اعتبار میان طرح‌های عمرانی موجود در پیوست بودجه‌های سنواتی چیست. لذا نظارت کمیسیون برنامه و بودجه بر تخصیص منابع به طرح‌ها در طی سال بسیار مهم خواهد بود. تا زمان اصلاح رویه کنونی فرایند تخصیص اعتبار به پروژه‌های عمرانی (کمیته تخصیص اعتبار موضوع ماده (۳۰) قانون برنامه و بودجه) از منظر تقنینی، کمیسیون برنامه و بودجه با نظارت خود می‌تواند از عدم اعمال سلیقه در تخصیص اعتبار و قرارگرفتن طرح‌های مهم در اولویت تخصیص اطمینان حاصل نماید.

*انتشار «گزارش نظارتی پروژه‌های عمرانی» از سال ۹۳ متوقف شده است