جنگ خاموش ــ ۲۲| صادرات گاز در اولویت دولت تدبیر و امید نیست

به گزارش پشت پرده : در سند چشم‌انداز ۱۴۰۴ تأکید شده است که ایران در سال ۱۴۰۴ حداقل سهمی ۸ تا ۱۰ درصدی از تجارت  جهانی گاز داشته باشد و در حالی که در یک‌چهارم پایانی زمان تحقق برنامه‌های مورد تأکید سند چشم‌انداز بیست‌ساله کشور هستیم، سهم ایران در تجارت جهانی گاز حدود ۱.۵ درصد است.

در سند ملی راهبرد انرژی کشور مصوب ۱۳۹۶ نیز که در مقدمه‌ آن اعلام شده “سندی جامع و همه‌سویه برای مدیریت بخش انرژی کشور تا افق سال ۱۴۲۰ هجری خورشیدی است”، اتخاذ تدابیر کارآمد در حوزه دیپلماسی انرژی برای افزایش سهم ایران از تجارت جهانی گاز طبیعی و فرآورده‌های نفتی، مورد تأکید قرار گرفته است.

با وجود این تأکیدات قوانین بالادستی و همچنین با نگاهی به برنامه‌های گذشته که قرار بود در سال ۱۳۹۳ به صادرات روزانه ۵۰۰ میلیون مترمکعبی گاز برسیم، صادرات گاز اکنون روزانه حدود ۷۵ میلیون مترمکعب در روز بوده و به‌اذعان مسئولان وزارت نفت، صادرات گاز در اولویت دولت تدبیر و امید نیست.

حسن منتظر تربتی مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران در پاسخ به تسنیم در خصوص الزامات توسعه صادرات گاز گفت: موضوع صادرات گاز یک موضوع چندوجهی است و در سطح وزارت نفت دنبال می‌شود.

وی افزود: طی سالهای گذشته، صادرات گاز به عراق راه افتاده و با وجود آنکه به اعداد و ارقام برنامه (در مجموع صادرات گاز) نرسیده‌ایم اما در زمینه صادرات گاز نسبت به گذشته رشد داشته‌ایم.

معاون وزیر نفت در امور گاز با بیان اینکه “در موضوع LNG به‌لحاظ مسائل تحریم نتوانستیم پیشرفت داشته باشیم”، گفت: در موضوع صادرات گاز به پاکستان، این کشور خودش استقبال نکرده است، اما ما آماده صادرات گاز به این کشور هستیم.

وی ادامه داد: در موضوع صادرات گاز، مهمترین بحث، بحث تخصیص مناسب است و وقتی ما می‌بینیم که علاوه بر مصرف داخلی، یک مقدار گاز در اختیار ماست، باید ببینیم بهتر است این مقدار گاز افزون بر نیاز مصرف داخلی را در چه بخشی صرف کنیم.

منتظر تربتی تصریح کرد: باید در زمینه مصرف گاز افزون بر نیاز داخلی، اولویت‌بندی کنیم و در این زمینه اولویت تخصیص گاز به پتروشیمی بیشتر از صادرات گاز است که به این شکل، برنامه‌های آتی بر مبنای ارزش افزوده‌آفرینی بیشتر خواهد بود.

مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران ادامه داد: در مورد گاز، باید به سبد مناسبی از تخصیص‌های مختلف برسیم و با توجه به اینکه پتروشیمی اولویت بیشتری نسبت به صادرات گاز دارد، در زمینه نوع تخصیص گاز، مسیر خوبی را رفته‌ایم؛ البته بحث صادرات گاز را هم پیگیری می‌کنیم و همچنان صادرات گاز به اروپا و پاکستان را در دست پیگیری داریم.

* آخرین وضعیت صادرات گاز از زبان وزیر نفت

بیژن زنگنه، وزیر نفت نیز در پاسخ به تسنیم در خصوص آخرین وضعیت صادرات گاز کشور گفت: تمامی برنامه صادرات گاز مورد نظر در سال ۹۶ (برنامه دولت تدبیر و امید) محقق نشد که در بخش LNG با مسائل تحریم مواجه شدیم و اکنون برای توسعه MINI LNGها در حال برنامه‌ریزی هستیم.

وی افزود: صادرات گاز ما امسال به ۱۵ تا ۱۶ میلیارد مترمکعب می‌رسد که البته باید توجه داشت ترکیه حدود دو ماه و نیم از ایران گاز وارد نکرده است.

وزیر نفت ادامه داد: صادرات گاز به عراق به حجم حدوداً ۵۰ میلیون مترمکعب در روز رسیده است که البته این رقم در زمستان کمی کاهش می‌یابد و علاوه بر ترکیه و عراق، یک مقدار هم گاز به ارمنستان می‌دهیم.

زنگنه در خصوص قرارداد مغفول‌مانده صادرات گاز به پاکستان گفت: ما آمادگی برای صادرات گاز به پاکستان داریم.

اگرچه تخصیص خوراک واحدهای پتروشیمی به‌عنوان یک اولویت در تخصیص گاز، موضوعی در نوع و جایگاه خود مهم است اما عدم اولویت دادن به موضوع مهم صادرات گاز، با توجه به تحولات سریع منطقه‌ای و جهانی تجارت گاز و تلاش دشمنان ایران در منزوی کردن کشورمان در امر مهم و استراتژیک سهم‌بری از تجارت منطقه‌ای و جهانی گاز، امری توجیه‌پذیر نیست.

به‌نظر می‌رسد دولت تدبیر و امید و به‌ویژه وزارت نفت، وزارت امور اقتصادی و دارایی، وزارت امور خارجه و سازمان برنامه و بودجه، استفاده از ابزارهای سیاسی و اقتصادی برای رشد دیپلماسی انرژی در زمینه توسعه صادرات گاز را امری دست‌چندمی و غیر اولویت‌دار دانسته‌اند که مصداق بارز این عدم اعتقاد به آثار استراتژیک توسعه صادرات گاز، در بی‌تفاوتی به تحولات منطقه‌ای گاز توسط مسئولان مشهود است.