مسمومیت مجسمه های شهر

به گزارش پشت پرده، مجسمه‌هایی که بسیاری از آن‌ها پس از ناپدید شدن، هیچگاه سرنوشت‌شان مشخص نشد.

تا اردیبهشت ۱۳۸۹ تعداد مجسمه‌های دزدیده‌شده به ۱۲ مورد رسید،مجسمه‌هایی که وزن برخی از آن‌ها حدود ۷۰۰ کیلوگرم بود و با توجه به حجم و وزن اینگونه آثار، عمدتا این سوال ایجاد می‌شد که سارقان چگونه می‌توانند بدون جلب‌توجه و به راحتی چنین آثاری را از جا کنده و جابه‌جا کنند؟!

در ۲۱ اردیبهشت ماه سال ۸۹ خبری به نقل از سازمان زیباسازی شهرداری منتشر شد مبنی بر اینکه از مجموع مجسمه‌های دزدیده شده ۴ مجسمه شامل سردیس نواب‌صفوی، سردیس دانته، مجسمه ابوسعید ابوالخیر و سردیس اقبال لاهوری برای بازسازی یا اصلاح جمع‌آوری شده‌اند، اما دو روز بعد سخنگوی شهرداری تهران با تکذیب این خبر، آن را «بازی با افکار عمومی» عنوان کرد.

مجسمه ستارخان اثری از شهریار ضرابی واقع در خیابان ستارخان، مجسمه باقرخان از شهریار ضرابی واقع در خیابان شهرآرا، مجسمه صنیع خاتم از حمید شانس واقع در پارک ملت، مجسمه زندگی از فاطمه امدادیان و مجسمه‌ای از محمد مددی واقع در خانه هنرمندان ایران، مجسمه استاد شهریار از علی قهاری در پارک دانشجو، دو مجسمه از دکتر شریعتی در پارک شریعتی از حمید شانس، مجسمه مادر و فرزند از هژیر ابراهیمی در شهرک غرب، مجسمه ابن‌سینا از عذرا عبدالنبی در پارک بهجت‌آباد، مجسمه گوساله در دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران و مجسمه برنزی از روح‌الله شمسی‌زاده در پارک استقلال تهران از جمله آثار به سرقت رفته در این سال‌ها هستند.

البته در دو دهه اخیر سرقت مجسمه‌ها تنها به پایتخت محدود نبوده و در سال ۹۶ خبری منتشر شد مبنی بر اینکه شهردار شیراز به مناسبت محرم تندیسی به نام میدان نذری افتتاح کرد؛ اما ۳ روز بعد از افتتاح، دیگ مسی میدان به سرقت رفت!

سال ۹۸ هم بخشی از تندیس «تقدیس» اثر پرویز تناولی مجسمه‌ساز و نقاش کشور واقع در جنب ساختمان شهرداری مرکزی اصفهان به سرقت رفت.

اواخر تابستان سال ۹۸ بود که با سرقت سردیس قیصر امین‌پور در بلوار سعادت‌آباد، پرونده سرقت مجسمه‌ها در تهران بار دیگر باز شد. پیش از این نیز مجسمه‌ای از حسین‌علی عسگری سازنده این تندیس به سرقت رفته بود که این مجسمه‌ساز در آن زمان درباره سرقت اثر خود به ایسنا گفته بود: «این اثر را در سال ۸۰ در محله صادقیه نصب کرده بودیم که در سال‌های ۸۶ یا ۸۷ گم شد. این اثر نیز با برنز ساخته شده و نزدیک ۴۰۰ کیلو وزن داشت. درواقع آن قدر بزرگ بود که قابل بردن نبود. نمی‌توانم دزدیده شدن چنین کاری را درک کنم!

در آن زمان برخی از افراد با یادآوری مخالفان مجسمه درروزهای ابتدایی انقلاب ، انگیزه های دیگری را در این ماجرای عجیب دخیل می دانستند. همچنین رئیس وقت کمیته میراث فرهنگی شورای شهر اظهار کرده بود:این مجسمه‌ها سنگین و حجیم هستند و دزدیدن آنها نیاز به تجهیزات دارد.به نظر من این دزدی معمولی نیست و شاید اصلاً دزدی نباشد. با توجه به این که سریالی از ناپدید شدن مجسمه‌های شهر، در گذشته هم وجود داشت که مجسمه‌های چند تنی را می‌دزدند. ما باید ببینیم چه گروه‌هایی به این مجسمه‌ها حساسیت دارند .

سرخو یکی از اعضای قبلی شورای شهر تهران هم که در زمان حضورش در شورای شهر تهران بار‌ها بر لزوم مشخص‌شدن دلیل و انگیزه این سرقت‌های سریالی تأکید می‌کرد، در این‌باره به «شهروند» گفته بود: «ما هیچ‌وقت نفهمیدیم که ماجرای مجسمه‌های ناپدیدشده درتهران چه بود. بار‌ها در شورا از شهرداری وقت خواستیم تا این ماجرا را پیگیری کند و گزارشی به شورا ارایه دهد، اما هیچ‌وقت جواب درستی به ما داده نشد.

رد فرضیه دزدیده شدن برای فروش

جعفر نجیبی، مجسمه‌ساز، اظهار کرده بود: «مجسمه استاد معین ۱۴۰ کیلو وزن داشت. الان برنز دست دوم حدود کیلویی دو تا چهار هزار تومان در بازار قیمت دارد. با توجه به وزن این اثر اگر در بازار فروخته شود، حدود ۳۰۰ هزار تومان به فروش می‌رسد.» او با احتساب هزینه ۱۰۰ هزار تومانی جرثقیل، سرقت با انگیزه مالی را رد کرد.اما قالیباف،‌ شهردار وقت تهران امکان سرقت این آثار باانگیزه مالی را رد نکرد.

گروهی هم ناپدید شدن این مجسمه‌ها را جمع‌آوری گروه‌های مذهبی بانفوذ به دلیل اشکالات شرعی توصیف میکردند

 متاسفانه هیچ وقت سارقان سریالی دزدان مجسمه شناسایی نشدند!